Chừng nào xã hội còn những mảnh đất màu mỡ béo bở cho nhưng kẻ có bằng mà không có học thì chống tiêu cực khó mà bền vững
Năm nào cũng vậy, trước kỳ thi tốt nghiệp báo chí lại “nóng” lên. Nơi
này loan tin một quyết định, một quy chế mới; chỗ kia đăng phát biểu
của giới chức có tránh nhiệm.
Năm nay cũng có một điểm mới đáng kể là cho phép thí sinh đem thiết bị ghi âm, ghi hình vào phòng thi.
Tôi đem câu chuyện này kể với hiệu trưởng một trường THPT tôi chơi
rất thân, ông hiệu trưởng nheo nheo mắt cười, nói vẫn thế thôi, rồi
chuyển sang đề tài khác.
Câu “vẫn thế thôi” lửng lơ đầy ẩn ý nhưng đại khái là chẳng có gì thay đổi, đừng kỳ vọng.
Tiêu cực thi cử nếu không ngồi trong phòng thi, tài thánh cũng chẳng
phát hiện. Biết điều đó, và thấm thía những vụ thanh tra thi bị “việt
vị”, nên Bộ kiên quyết cho học sinh làm “giám thị” trước nhiều ý kiến
không đồng tình từ phía dư luận, thậm chí giáo viên.
Quy chế đã ban hành, kỳ thi bắt đầu nay mai nên khỏi bàn thêm, nhưng
việc địa phương nào đó yêu cầu thí sinh đăng ký thiết bị ghi trước khi
vào phòng thi được xem như điển hình của giải pháp ngăn chặn từ xa.
Tôi đồ rằng còn nhiều biện pháp thuộc dạng phi văn bản khác mà mục
đích răn đe để thủ tiêu ý chí chống tiêu cực nhiều hơn là ngăn chặn gian
lận phát sinh từ chính những thiết bị này.
Khi nói về nhận định có phần chủ quan trên, vị hiệu trưởng, bạn tôi,
vẫn nheo mắt hóm hỉnh, nói thì cũng là câu chuyện an toàn cả thôi. Thế
rồi tiếng cười khà khà vô tư lự của ông tiếp tục lái câu chuyện sang chủ
đề khác.
Việc địa phương có ý định kiểm soát các thiết bị trước kỳ thi để thực
hiện cái gọi là “an toàn” ấy chứng tỏ chủ trương của Bộ chưa nhận được
sự đồng thuận 100%. Khi không có sự thống nhất cao thì cũng chẳng có gì
đảm bảo việc thực hiện sẽ rốt ráo và nghiêm túc.
Những quy định về thi cử ban hành thời gian qua được xem như những
giải pháp tình thế bất đắc dĩ, ít nhiều cũng có tác dụng, nhất là để cho
xã hội thấy ngành giáo dục cũng đang “đau đầu” và lưu tâm tới chống
gian lận trong các kỳ thi.
Thực ra cái động lực khiến thí sinh (và kể cả một số hội đồng thi)
gian lận luôn mạnh mẽ hơn bất kỳ một giải pháp ngăn chặn nào được đưa ra
từ xưa tới nay.
Chưa kể tới những vấn đề còn tranh cãi mang tính học thuật như lựa
chọn môn thi, phân luồng, sự nghiêm túc trong các kỳ kiểm tra học kỳ, ý
nghĩa và tính thiết thực của kỳ thi…, nói chung là khoa học đánh giá,
thì cái động lực mạnh mẽ nhất khiến cho thí sinh, và nhiều người trong
chúng ta nữa, tặc lưỡi với gian lận thi cử, là sự chấp nhận của xã hội
với những sản phẩm nhân lực kém chất lượng.
Chừng nào xã hội còn những mảnh đất màu mỡ béo bở cho nhưng kẻ có
bằng mà không có học thì khi đó đừng nói tới việc chống gian lận một
cách bền vững.
Lúc đó báo chí có hỏi giới chức về kỳ thi chắc vẫn nhận được câu “an
toàn và nghiêm túc” quen thuộc. Những người thiệt lòng có tâm với sự học
như ông bạn hiệu trưởng của tôi thì nói “vẫn thế thôi”; những ông giáo
già ở địa phương, dẫu đau lòng trước điều tai nghe mắt thấy, nhưng vốn
dĩ mang bản tính cầu an của nghề giáo, lại thấm thía sự bất lực của bản
thân và đồng nghiệp trong công cuộc chống tiêu cực sẽ lẩy một câu Kiều
như thế này: Rằng năm Gia Tĩnh triều Minh/ Bốn phương phẳng lặng hai
kinh vững vàng./.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét